‘Cübbeli Adalet’e beraat
14.08.2013
Eski Erzurum Savcısı Osman Şanal’ın “Cüppeli Adalet” adlı kitabın kapağındaki yeşil takkeli ve sakallı kişinin kendisine benzediği savıyla gazeteci İlhan Taşcı hakkında 15 bin lira tazminat istemiyle açtığı dava reddedildi. Mahkemenin gerekçeli kararında, kitapla kamuoyunun bilgilendirilmesinin amaçlandığına işaret edilirken, “Kitabın kapağında bulunan resim veya fotoğrafın davacıya (Osman Şanal) benzediği hususunda dosyaya herhangi bir delil sunulmamıştır” denildi.
Cumhuriyet muhabiri İlhan Taşcı, dönemin Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı İlhan Cihaner’in tutuklanmasına kadar varan İsmailağa cemaatine yönelik soruşturmanın perde arkasında yaşananları “Cüppeli Adalet” adıyla kitaplaştırmıştı.
Kitabın yayınlanmasının ardından savcı Osman Şanal, Taşcı’dan 15 bin lira manevi tazminat istemiyle dava açtı. Şanal’ın dava dilekçesinde, “Davalı tarafından, müvekkil (Şanal) hakkında eserde adı geçen birtakım cemaatlere ve gruplara yardım ettiği birçok kez zikredilmiş olup, ayrıca kitap içeriğinde müvekkilin aleyhine ve kişilik haklarını zedeleyecek şekilde çarpıtma haberler yapılmıştır. Bundan dolayı müvekkilin mesleki başarı ve itibarı zedelenmiştir” denildi.
Kitabın kapağındaki yeşil takkeli, sakallı kişinin de kendisi olduğunu ileri süren savcı Şanal dava dilekçesinde şu iddiada bulundu:
“…Salt bu kapak sayfası tasviri dahi mesleki onur ve şerefi ayaklar altına alınan müvekkilin haksız bir biçimde mağdur edilmesi ve kişilik haklarının zedelenmesi için yeterlidir. Müvekkilin cemaat ve bazı gruplar yandaşı olduğu ve bu konuda her türlü faaliyette bulunduğu konusu kasıtlı olarak işlenmiş olup sayılan bu nedenlerle müvekkilin kişilik haklarının bir nebze de olsa telafisi adına iş bu davayı açma zarureti hasıl olmuştur.”
Dava dilekçesinde, kitapta tümce sonlarında ünlem kullanarak Şanal’ın zan altında bırakıldığı da savunulmuştu. Davaya bakan Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, savcı Osman Şanal’ın tazminat istemini reddetti.
Kitabın kapağındaki yeşil takkeli, sakallı kişinin savcı Osman Şanal olduğu iddiasına ilişkin kararda şöyle denildi:
“Kitabın kapağında bulunan resim veya fotoğrafın davacıya benzediği hususunda dosyaya herhangi bir delil sunulmamıştır. Dava dilekçesinde belirtilen kitabın 64, 103. ve 109. sayfasındaki ifadelere gelince burada sürdürülen bir yargılama faaliyetiyle ilgili olarak eleştiri yapılıp, yazarın görüşü ortaya konulmuştur.
Esası itibariyle hakaret niteliğinde olmadığı gibi, söylenen söz ve yazıların doğrudan davacıyı hedef aldığı ve böylelikle matufiyet unsurunun bulunduğundan söz edilemeyeceğinden neticede kamuoyunu bilgilendirilmesinin amaçlandığı kanaatiyle dava reddedilmiştir.”
Kararda, basın özgürlüğü de irdelenirken, şu belirlemelerde bulunuldu:
“Basın, olayları izleme, araştırma, değerlendirme, yayma ve böylece kişilerin bilgilendirme, öğretme, aydınlatma ve yönlendirmede yetkili ve aynı zamanda sorumludur. Basın özgürlüğü ile kişilik değerlerinin karşı karşıya geldiği durumlarda, hukuk düzeninin çatışan iki değeri aynı zamanda koruma altına alması düşünülemez.
Bu iki değerden birinin diğerine üstün tutulması gerektiği, bunun soucunda da daha az üstün olan yararın daha çok üstün tutulması gereken yarar karşısında o olayda ve o an için korumasız kalmasının uygunluğu kabul edilecektir.
Bunun için temel ölçüt kamu yararıdır. Gerek yazılı ve gerekse görsel basın bu işlevini yerine getirirken, özellikle yayının gerçek olmasını, kamu yararı bulunmasını, toplumsal ilginin varlığını, konunun güncelliğini gözetmeli, haberi verirken özle biçim arasındaki dengeyi de korumalıdır.
Yine basın objektif sınırlar içinde kalmak suretiyle yayın yapmalıdır. O anda ve görünürde var olup sonradan gerçek olmadığı anlaşılan olayların yayınından da basın sorumlu tutulmalıdır. ”
İlhan Taşcı, İsmailağa soruşturması nedeniyle Erzurum ile Erzincan başsavcılıkları arasında yaşananları ve aralarındaki “yetki” tartışmasını duyurduğu ilki 13 Ağustos 2009 tarihinde yayınlanan “Cemaate Dokunulamadı” seri haberleriyle Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nce “Haber-Siyasal” dalında ödüle değer görülmüştü.
Kaynak: Cumhuriyet
14 Ağustos 2013