Basın Bülteni
21.12.2018
19 Aralık 2018 Çarşamba günü Resmi Gazete’de yayımlanan Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar’da belirtilen değişiklikler sonucu gazete ve dergilerin elektronik ortamda satışı, elektronik gazete ve dergi okuyucu, tablet ve benzerlerinin teslimindeki KDV oranı %1’den %18’e, elektronik kitap (e-kitap) ve benzeri yayınların elektronik ortamda satışı, elektronik kitap okuyucu, tablet ve benzerleri teslimindeki KDV oranı %8’den %18’e yükseltildi.
1 Aralık 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Karar”la e-kitapta KDV oranlarının %18’den %8’e düşürülmesi sektörümüz açısından olumlu bir gelişmeydi. O dönem gündemde olan FATİH projesi gibi projeler başta olmak üzere dijital yayıncılık alanında önemli bir teşvik rolü oynamıştı.
E-kitabın, Türkiye’de edebiyat, kurgudışı, çocuk yayıncılığı ve inanç yayıncılığı olmak üzere dört kategoriyi kapsayan kültür yayıncılığı cirolarındaki toplam payı yok denecek kadar azdır. Akademik yayıncılıkta ve eğitim yayıncılığında ise e-kitaptan ziyade elektronik veritabanları, uzaktan eğitim ve online sınav portalları şeklinde elektronik yayıncılık şekilleri hızlı bir gelişim içerisindedir.
E-kitabın yayıncılık sektörü içerisindeki payının düşük olmasının elbette Türkiye’de okuma kültürünün düşüklüğü, okurun kitabın basılı halini tercih etmesi, hâlihazırda yürürlükte olan Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun e-kitabın güvenliğiyle ilgili meselelerde yetersiz kalması gibi çeşitli nedenleri vardır. Ama önümüzdeki yıllarda hızlı bir şekilde gelişme potansiyeli olan bir alanı daha başlangıç aşamasında boğmak doğru değildir.
Sonuçta e-kitap, elektronik veritabanları ve uzaktan eğitim portalları ülkemizde çok geniş bir kitlenin uygun bir fiyatla, çok geniş bir kitap çeşidine, istediği zamanda ve ülkenin her yerinden ulaşabilmesi için önemli bir fırsat yaratıyordu. Arttırılan vergiler bu yeni filizlenen ve yayıncılığın teknolojik olarak gelişmesine destek olan bu alanı büyük ölçüde tırpanlamış oldu. Zaten ortada kayda değer bir ciro yokken, oranları yükseltmenin vergi gelirleri açısından da pek fazla bir faydası olmayacaktır, neden böyle bir artışa ihtiyaç duyulduğunu anlamış değiliz.
Diğer taraftan, bugün yapılan değişiklikle, 5 yıl öncesine geri dönmüş oluyoruz. 2013’te elde ettiğimiz kazanım, büyük bir emeğin sonucuydu; 5. Ulusal Yayın Kongresi’nden sonra yaşanan en önemli gelişmelerden biriydi.
Yapılan değişiklik basılı kitabı, gazete ve dergileri kapsamıyor ancak biz basılı kitabın üretim aşamasındaki KDV’yi %18’lerden %1’lere çekilmesi, telif ödemelerindeki %17’lik stopajın ve telif ödemelerindeki %18’lik KDV’nin kaldırılması yönünde mücadele verirken e-kitap KDV’sindeki bu artış elbette yayıncıları demoralize etmiştir. Çünkü son aylarda kağıt ve baskı fiyatlarındaki hızlı artış nedeniyle yayıncılar yayın programlarını revize ederek, kitapların bir kısmını e-kitap olarak satışa sunmayı ve bu maliyet artışını bu şekilde hafifletmeyi düşünmekteydiler. Yapılan değişiklik, basılı kitabın da benzer bir vergi artışına uğrayıp uğramayacağı konusunda biz yayıncıları tedirgin etmiştir. Sektörümüz çok ağır bir vergi yüküyle karşı karşıyadır, yaratıcı endüstriler, bu vergi yükü ağırlığını taşıyamayacak duruma gelmiştir.
Pek çok ülkede yaratıcı endüstrilerin gelişebilmesi için fikri ve sınai mülkiyet üzerindeki vergiler sıfırlanmakta veya en düşük seviyeye indirilmektedir. Bunun için, Gelir Vergisi Kanunu ve KDV Kanunlarında bu doğrultuda değişiklikler yapılmalı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin (a) bendi yürürlükten kaldırılarak telif gelirlerindeki vergi yükü kaldırılmalı, KDV Kanunu’nun 17. maddesine eklenecek bir bent ya da fıkra hükmü ile “Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesi kapsamındaki telif hakları” KDV’den muaf tutulmalıdır.
KDV’nin kitap yayıncıları üzerinde finansman yükü oluşturmayan bir yapıya dönüştürülmesi, işlem maliyetlerinin azaltılması, sağlanan istisna ve indirimlerle daha fazla kitabın basılmasının ve erişime sunulmasının teşvik edilmesi, yayıncılık sektöründe işletmelerin gelişen teknolojiye yatırım yapabilmesinin özendirilmesi ve böylece ülkemiz kültür endüstrisinin ve ekonominin kalkınmasına, okuma kültürünün yaygınlaşmasına katkı sağlanması hedefimiz olmalıdır.
Bir başka sıkıntı da, e-kitap KDV’sindeki artışın fiyatlara yansıması durumunda, kitapların yasal olmayan yollarla paylaşımının artması olasılığıdır ve maalesef korsana karşı alınan tedbirler de yeterli değildir. Korsanın artması yayıncıların e-kitap üretme konusundaki isteklerini azaltacak, bu alana yapılacak teknoloji yatırımlarını erteleyecektir.
Vergi yüklerinin kaldırılması, yayıncılık sektörünün ve kültür endüstrisinin gelişmesi adına yeni eserlerin kültür dünyamıza girişinin önünü açacaktır. Bu konuda mevzuat ve uygulamada gerekli adımların atılabilmesi ve sonuç alınabilmesi için, Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan kültür endüstrisine ve yayıncılık sektörüne destekçi bir tavır almasını bekliyoruz.