Telif Hakları: Güçlenmenin Anahtarı
26 Nisan Dünya Telif Hakları Günü dolayısıyla Uluslararası Yayıncılar Birliği’nin (IPA) 27 Nisan Pazartesi günü yayınlanan ve telif haklarının önemini vurgulayan basın açıklaması:
Telif Hakları: Güçlenmenin Anahtarı
Yayıncılar COVID-19 pandemisi sırasında eser ortaya koymaya, eğitmeye ve eğlendirmeye devam ediyorlar
Bu yıl COVID-19 pandemisinin ortasına denk gelen Dünya Fikri Mülkiyet Günü dolayısıyla, Uluslararası Yayıncılar Birliği – IPA, zaman içinde kendini kanıtlamış olan küresel telif hakları sisteminin öneminin altını çizmekten gurur duyuyor. Bu sistem, tüm dünyada yayıncıların eser sahiplerine yatırım yapmalarını ve edebiyatı, hakemli araştırmaları, eğitim platformlarını ve öğrenme çözümlerini pek çok tüketiciye, öğrenciye, bilim insanına, eğitimciye ve diğer okurlara sunarak kamu yararına hizmet etmelerini sağlamıştır.
Küresel telif hakları sistemi her zaman yayıncılık endüstrisinin temeli olmuştur. Uygulanabilir münhasır hakların ve dikkatle ölçülenmiş istisna ve sınırlamaların kombinasyonunu temel alan bu sözleşmeler ve ulusal kanunlar; eser sahiplerini, yayıncıları ve diğer telif hakkı sahiplerini orijinal ve değerli eserleri yaratmaları, onlara yatırım yapmaları ve onları kamuya sunabilmeleri için teşvik eder. Yayıncılar bu eserler yoluyla ilham, eğlence ve eğitim sunar ve hem yerel hem küresel ekonomileri hareket ettirirler.
Bugün, tüm dünyada insanlar evden çalışmaya ve evden eğitim görmeye adapte olurken ve hükümetler vatandaşlarını koruyacak politikalarını dayandıracak güvenilir bilimsel veriler ararken, yayıncılık dünyası daha önce hiç olmadığı şekilde hükümetleri, öğretmenleri, ebeveynleri ve kamuyu desteklemek için harekete geçti.
Çoğu ülkede fiziki kitabevleri kapalı kalırken, dijital pazar her zamankinden daha önemli hale geldi, pek çok kitapçı online satın alma imkanları ile fiziki kitapların teslimatının yanı sıra geniş çeşitlilikte e-kitaplar ve sesli kitaplar da sunuyorlar. Erişilebilir Kitaplar Konsorsiyumu tarafından bir araya getirilen muazzam koleksiyon, görme engeli olan okurlara, erişilebilir formatlarda geniş bir kitap seçkisi sunuyor. Eğitimde, yayıncılık endüstrisinin son birkaç yıl içinde inovatif iş modelleri geliştirme çabalarının yerinde ve zamanında olduğu görüldü ve yayıncılar kısa ve uzun vadede sürekli gelişen lisanslar ve dijital iş modelleri oluşturmak için kamu ve özel sektör ortaklarıyla çalışmaya devam ediyorlar. Ancak açıktır ki, dijital lisanslama, kitabevlerinin kapanmasından dolayı satışlarda yaşanan genel düşüşü telafi etmeye yakın bile değildir.
Bu daha önce benzeri görülmemiş zamanda, IPA, telif hakları sisteminin kritik önem taşıdığını ve doğası gereği inovatif olduğunu belirtir. COVID-19 pandemisi telif hakları korumasını daha az geçerli veya ihlalleri daha az kanunsuz yapmıyor. Tersine bugün, eser sahiplerine, yayıncılara ve güçlü bir yasal çerçeveye her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var.
IPA Telif Hakları Komitesinin Başkanı Jessica Sänger şöyle diyor: Bu kriz, yayıncıların hayatımıza pek çok açıdan ne kadar fazla değer kattığını gösterdi. Yayıncıların toplumda bu hayati rolü oynamalarını sağlayan, küresel telif hakları sistemi ve özellikle de münhasır haklardır. Bu Dünya Fikri Mülkiyet Günü’nde, telif hakları kanununu ve yaratılmasına yardım ettiği çeşitli edebiyatı, hayati araştırmaları ve eğitim kaynaklarını kutlamalıyız.
IPA Genel Sekreteri José Borghino şöyle diyor: Araştırmalara, eğitim materyallerine ve diğer yayımlanmış materyallere acil durum erişimi bahanesiyle telif hakları kanununun oturmuş işleyişini yıpratma teşebbüsleri, fırsatçılıktır ve kabul edilemez. Eser sahiplerinin ve yayıncıların emeklerinin değer görmesine ve telif haklarına saygı gösterilmesine toplumun her zamankinden daha çok ihtiyacı var. IPA olarak biz, dünya yayıncılık endüstrisini ve etkin telif hakları korumasını sürdürmek için çalışan herkesi desteklemeye hazırız.